W sytuacji, kiedy niemożliwe jest karmienie dziecka bezpośrednio z piersi (tymczasowo lub długotrwale) konieczne jest wdrożenie wczesnej stymulacji laktacji za pomocą laktatora.
W zależności od sytuacji nasze postępowanie będzie nieco odmienne.
1. GDY DZIECKO OD POCZĄTKU NIE SSIE PIERSI
Przyczyny mogą być różne, takie jak wcześniactwo, choroba dziecka, oddzielenie matki od dziecka, czasowe przeciwwskazania do karmienia, np. przyjmowanie przez matkę niektórych leków.
W tej sytuacji mamy dwa cele:
Po pierwsze, rozbudzić i utrzymać laktację do momentu kiedy dziecko będzie mogło być karmione bezpośrednio z piersi w sposób efektywny.
Po drugie, pozyskać pokarm, który będzie zabezpieczał bieżące żywieniowe potrzeby dziecka. W przypadku wcześniactwa będzie on podawany w odpowiednim czasie. Pokarm matki dla dzieci niedojrzałych czy chorych to nie tylko pożywienie, ale i bezcenne lekarstwo. Bardzo cenna jest siara, niewielkie ilości której można podać do jamy ustnej właściwie od razu nawet wcześniakowi.
Co robimy:
1. Odciąganie (stymulację) należy rozpocząć jak najwcześniej, jeśli stan matki na to pozwala, najlepiej ok 2 – 6 godzin po porodzie, najpóźniej w 3 dobie.
Najlepszym laktatorem w tej sytuacji będzie laktator elektryczny klasy szpitalnej lub bateryjno-sieciowy na dwie piersi.
Jeśli jest początkowo niedostępny to należy rozpocząć odciągania takim jaki mamy w posiadaniu.
2.Siarę w pierwszych 1-2 dobach najlepiej odciągnąć ręcznie do niewielkiego naczynia (kieliszka do leków czy kubeczka) albo zebrać do strzykawki bezpośrednio z brodawki. Każda kropla się liczy. Najlepiej jak pomoże nam w tym położna.
3. Zalecane są odciągania pełne, systematyczne, naśladujące rytm karmień dziecka, czyli co ok. 3 godziny (jak się uda 6-8-10 razy na dobę) w zależności od kondycji i możliwości organizacyjnych matki.
4. Jeśli nie mamy dostępu do podwójnego laktatora, to odciągamy pokarm naprzemiennie z obu piersi w systemie 775533, czyli 7 min z jednej piersi, 7 min z drugiej, 5 min z jednej, 5 min z drugiej, 3 min z jednej, 3 min z drugiej.
Bardziej optymalne i mniej czasochłonne jest jednoczasowe odciąganie z obu piersi przez 15 min. Przy maluchu każda minuta jest na wagę złota.
Dłuższe sesje nie są zalecane. Około 10 doby kiedy pojawia się więcej pokarmu, możemy nieco zmniejszyć częstotliwość odciągnięć ale nie mniej niż do 6-8 na dobę. Wszystko zależy od sytuacji i poziomu produkcji.
Pamiętajmy o tym, że w okresie rozbudzania i stabilizacji laktacji liczy się czas stymulacji, a nie tylko samo odciąganie, co w przyszłości zapewni nam bardziej sprawną produkcję. To znaczy, że w ciągu pierwszych ok 4 tygodni podczas jednej odciągamy/stymulujemy nie tylko jak wypływa pokarm, ale dłużej do ok 15 min.
W przypadku indywidualnych wątpliwości co do postepowania warto się skonsultować ze specjalistą.
5. Bardzo ważne jest aby pokarm był odciągany systematycznie do czasu, kiedy dziecko będzie mogło być karmione z piersi w sposób efektywny.
6. Warto pamiętać o tym, co ułatwi nam skuteczne odciągniecie pokarmu: ciepły okład lub prysznic na kilka minut przed odciąganiem, delikatny masaż („naganianie”) w kierunku brodawki, wygodna pozycja, atmosfera intymności, relaksu, dobry nastrój, myślenie o dziecku czy widok dziecka.
Natomiast stres, hałas, niewygoda czy ból mogą ten wypływ zahamować czyniąc odciąganie nieskutecznym.
7. Bardzo ważne jest przestrzeganie zasad higieny przy stosowaniu laktatora oraz zasad przechowywania pokarmu. Więcej przeczytasz tu: Zasady postępowania z pokarmem kobiecym
Korzystny wpływ na rozbudzanie laktacji mają preparaty słodu jęczmiennego.
2. DZIECKO SSIE PIERŚ W SPOSÓB NIEEFEKTYWNY
W tym przypadku serie odciągnięć wykonujemy po uprzedniej próbie nakarmienia dziecka z piersi i ewentualnym dokarmieniu uprzednio odciągniętym pokarmem.
Zastosowanie laktatora zapewni prawidłową stymulację laktacji oraz produkcję pokarmu odpowiednią do potrzeb dziecka. Sposób postępowania zależy od przyczyny i powinien być dobrany indywidualnie do konkretnej sytuacji.
3. INNE SYTUACJE
Istnieje też szereg sytuacji, kiedy zalecane jest stosowanie częściowego odciągania pokarmu, np:
W każdej sytuacji kiedy niezależnie od przyczyny nie możemy karmić dziecka bezpośrednio z piersi lub karmienia są nieefektywne dobrze jest jak najszybciej skonsultować się z doradcą laktacyjnym, aby wiedzieć jakie należy podjąć działania celem ochrony laktacji.
W jaki sposób dokarmiać dziecko, aby nie zaburzyć odruchu ssania?
Najlepszy sposób dokarmiania dziecka karmionego piersią to taki, który pomaga dziecku powrócić do ssania piersi. Właściwą metodę dokarmiania dziecka karmionego piersią dobiera się w zależności od wielu czynników:
sytuacji dziecka: jego wieku, dojrzałości, stanu ogólnego, typu zaburzeń ssania, przewidywanego czasu trwania suplementacji
postawy rodziców, ich umiejętności i zgody na stosowania danej metody dokarmiania
możliwości utrzymania higieny
Dostępne metody:
kubeczek, pipetka, kroplomierz, łyżeczka do karmienia
dreny do karmienia „po palcu”
dreny przy piersi (SNS lub inne)
butelki i smoczki specjalistyczne
Każda metoda ma wady i zalety, a możliwość dobrania właściwej jest sprawą bardzo indywidualną, warto jednak pamiętać, że nie zawsze jedynym wyjściem jest podanie pokarmu butelką, która akurat jest pod ręką.
